استانداردهای کارخانه‌ای، مجموعه‌ای از الزامات و دستورالعمل‌هایی هستند که برای بهبود کیفیت، ایمنی، کارایی و سایر ویژگی‌های محصولات، خدمات یا فرآیندهای تولید در یک کارخانه تدوین می‌شوند. تدوین استاندارد کارخانه‌ای معمولا توس خود کارخانه یا یک نهاد استانداردسازی داخلی انجام می‌شود.
در ادامه این مقاله می‌خواهیم به بررسی تدوین استاندارد کارخانه‌ای و مراحل آن بپردازیم.
تدوین استاندارد کارخانه‌ای
مراحل تدوین استاندارد کارخانه‌ای
تدوین استاندارد مناسب برای کارخانه نیازمند سپری کردن یک سری مراحل است که در ادامه به بررسی این مراحل میپردازیم.
تعیین نیاز به تدوین استاندارد
اولین مرحله در تدوین استاندارد کارخانه‌ای، تعیین نیاز به تدوین آن است. این نیاز می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند نیاز به بهبود کیفیت محصولات، افزایش ایمنی کارکنان، کاهش هزینه‌های تولید یا افزایش رضایت مشتریان باشد.
تشکیل کمیته تدوین استاندارد
پس از تعیین نیاز به تدوین استاندارد، کمیته‌ای متشکل از نمایندگان ذینفعان مختلف تشکیل می‌شود. این ذینفعان می‌توانند شامل مدیران کارخانه، کارشناسان فنی، مهندسان، کارگران و سایر افراد مرتبط باشند.
جمع‌آوری اطلاعات و مستندات
کمیته تدوین استاندارد در این مرحله، اطلاعات و مستندات لازم را برای تدوین استاندارد جمع‌آوری میکند. این اطلاعات می‌تواند شامل استانداردهای موجود، گزارش‌های فنی، تحقیقات علمی و سایر منابع باشد.
تهیه پیش‌نویس استاندارد
با استفاده از اطلاعات و مستندات جمع‌آوری شده، کمیته تدوین استاندارد پیش‌نویس استاندارد را تهیه میکند. این پیش‌نویس معمولا شامل بخش‌های مختلفی مانند عنوان، دامنه، الزامات، روش‌های آزمون، شرایط بازرسی و نگهداری و سایر موارد است.
ارسال پیش نویس استاندارد برای نظرخواهی
پیش‌نویس استاندارد برای نظرخواهی به ذینفعان مختلف ارسال می‌شود. این ذینفعان می‌توانند نظرات و پیشنهادات خود را در مورد پیش‌نویس استاندارد ارائه دهند.
نهایی سازی و اجرای استاندارد
با توجه به نظرات و پیشنهادات دریافت شده، پیش‌نویس استاندارد نهایی‌سازی می‌شود. استاندارد نهایی‌شده معمولا توسط مدیر کارخانه یا یک نهاد استانداردسازی داخلی به تصویب می‌رسد و پس از تصویب آن پروسه اجرا استانداردها شروع می‌شود.
مزایای تدوین استاندارد کارخانه‌ای
تدوین استاندارد کارخانه‌ای دارای مزایای بسیاری است که باعث بهبود کیفیت و کارایی شرکت می‌شود. در ادامه چند نمونه از مزایای این روش را معرفی می‌کنیم.
بهبود کیفیت محصولات: تدوین استانداردهایی برای تولید محصولات می‌توانند باعث ایجاد ثبات برای کیفیت و همچنین بهبود کیفیت محصولات کارخانه شوند.
افزایش ایمنی کارکنان: درنظر داشته باشید که هیچوقت اتفاق خبر نمی‌کند و ممکن است طی انجام یک عملکرد اشتباه هر یک از کارکنان آسیب ببینند، به همین دلیل تدوین استاندارد می‌تواند از آسیب دیدن کارکنان جلوگیری کند. برای مثال استفاده از تجهیزات مانند دستگاه و عینک درحال استفاده از دستگاه‌ها.
کاهش هزینه‌های تولید: هرچقدر فرایند تولید مرتب‌تر و استانداردتر باشد مطمئن باشید که هزینه‌های اضافی طی این پروسه کمتر خواهد شد و درنهایت هزینه‌های تولید نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
افزایش رضایت مشتریان: هرچقدر کیفیت محصولات افزایش پیدا کنند و همچنین ثبات داشته باشند، رضایت مشتریان نیز به همان اندازه افزایش پیدا خواهد کرد و فروش کارخانه نیز افزایش پیدا میکند. این پروسه همچنین می‌تواند باعث تسهیل تجارت و حتی صادرات شود.
روش اجرایی تدوین استاندارد کارخانه‌ای
روش اجرایی تدوین استاندارد کارخانه‌ای، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و فرآیندهایی است که برای تدوین استاندارد استفاده می‌شود. این روش اجرایی معمولا توسط خود کارخانه یا نهاد استانداردسازی داخلی تعیین می‌شود و باعث نظم دهی به فرآیند تدوین استاندارد می‌شود.
روش اجرایی تدوین استاندارد کارخانه‌ای معمولا شامل موارد زیر است:
- شرایط و الزامات لازم برای تشکیل کمیته تدوین استاندارد
- روش‌های جمع‌آوری اطلاعات و مستندات
- روش‌های تهیه پیش‌نویس استاندارد
- روش‌های نظرخواهی از ذینفعان
- روش‌های نهایی‌سازی استاندارد
نکات مهم در تدوین استاندارد کارخانه‌ای
زمانی که یک کارخانه قصد به تدوین استاندارد میکند، برخی نکات مهم وجود دارند که باید به آنها دقت داشته باشید. در ادامه به بررسی هر یک از این نکات میپردازیم.
استاندارد باید بر اساس نیازهای واقعی کارخانه تدوین شود: درواقع در صورتی که استانداردهای تعیین شده، بر اساس نیازهای واقعی کارخانه نباشند، هیچ فایده‌ای برای کارخانه نخواهند داشت و فقط در انتها، زمان زیادی از مدیران کارخانه گرفته شده است بدون هیچگونه نتیجه‌ای.
استاندارد باید قابل اجرا و قابل اندازه‌گیری باشد: استانداردهای تعیین شده باید بصورت منطقی و قابل اجرا تعیین شوند تا بتوان آنها را در کارخانه به اجرا رساند. همچنین استانداردها باید به صورت قابل اندازه‌گیری باشند تا بتوان نتایج آن را بررسی کرد.
استاندارد باید به طور منظم بازنگری و به‌روزرسانی شود: درنظر داشته باشید که یک نوع استاندارد تا انتها نمی‌تواند نیازهای کارخانه را برآورده کند و با گذشت زمان نیاز است تا استانداردهای تعیین شده بازنگری و به‌روزرسانی شوند تا بتوانند به صورت موثر در کارخانه اجرا شوند.
جمع بندی
تدوین استاندارد کارخانه‌ای یک فرآیند مهم و ضروری برای کارخانه‌ها محسوب می‌شود که نقش مهمی در بهبود کیفیت، ایمنی، کارایی و سایر ویژگی‌های محصولات تولید شده در یک کارخانه دارد. این فرآیند معمولا توسط کمیته‌ای متشکل از نمایندگان ذینفعان مختلف انجام می‌شود و با استفاده از روش‌های علمی و فنی انجام می‌شود.